Jaume I: koning, veroveraar en… naamgever van achterafstraatjes?

Als je door Spaanse steden loopt, kom je ze overal tegen: Calle Jaume I. Het klinkt imposant, als een eerbetoon aan een van de grootste veroveraars uit de Spaanse geschiedenis. Maar als je beter kijkt, zie je dat deze straatnamen vaak niet in de meest prestigieuze buurten te vinden zijn. Misschien is het een vorm van historische zelfspot: schijnbaar was Jaume I vooral koning van de achterafstraatjes?

De held van de Reconquista — of niet?

Jaume I, ook wel bekend als Jaume el Conquistador, was de koning van Aragón en Catalonië in de 13e eeuw. Zijn grootste claim to fame: het heroveren van delen van Spanje op de Moren, waaronder Valencia en de Balearen. Deze veldtochten worden nog jaarlijks herdacht bij de kleurrijke Moros y Cristianos-feesten die je overal aan de Costa Blanca tegenkomt.
Voor sommige Spanjaarden is hij een held die het christendom terugbracht. Voor anderen – vooral in voormalig Moorse gebieden – was hij eerder een bezetter. Die dubbele perceptie verklaart misschien wel waarom je straten met zijn naam vaker in de volksbuurten tegenkomt dan in de luxe wijken.

Toch is de invloed van Jaume I ook terug te vinden op plaatsen die wel de allure hebben die je bij een koning verwacht. Zoals het Alhambra-paleis in Granada, een meesterwerk van Moorse architectuur dat later door christelijke koningen werd uitgebreid en hergebruikt. De sierlijke bogen en mozaïeken zijn een levend bewijs van de complexe mix van culturen die Jaume I achterliet.

Persoonlijke tip: bezoek het Castillo de Santa Bárbara in Alicante

Eén van de beste plekken om meer over Jaume I te leren, is het Castillo de Santa Bárbara in Alicante. Volgens de legende stond Jaume I hier ooit zelf op de uitkijk terwijl zijn troepen de stad aanvielen. Of dat echt zo was, is discutabel, maar het uitzicht alleen al maakt een bezoek de moeite waard. En als je dan toch daar bent, bestel een tinto de verano bij een van de terrasjes in de oude stad. Wie zegt dat geschiedenis saai moet zijn?

Een koning met gevoel voor drama

Jaume I wist hoe hij een legende moest bouwen. In kronieken — vaak door zijn eigen hofschrijvers geschreven — werd hij afgeschilderd als een soort middeleeuwse actieheld. Er wordt zelfs beweerd dat hij tijdens veldslagen zonder harnas vocht om zijn troepen te inspireren. Of dat waar is? Daar kun je vraagtekens bij zetten. Maar één ding is zeker: het zorgde voor een mythe die zelfs vandaag de dag voortleeft.

De ironie van de straatnaambordjes

Misschien is het wel symbolisch dat Jaume I vooral in de volksbuurten en minder chique wijken zijn straatnaambordjes heeft. Het laat zien dat geschiedenis uiteindelijk door iedereen wordt geleefd, niet alleen door koningen en edelen. Het is een ironische twist die perfect past bij het Spaanse gevoel voor humor: zelfs de grootste veroveraar Koning Jaume I kan eindigen in vergeten achterafstraatjes van de stad.