Wijnbouw met karakter: hoe architectuur de ziel van de bodega verraadt

Toen ik nog in Londen werkte, dacht ik bij een wijnhuis vooral aan rijen flessen in een kelder die ruikt naar nat karton. Tot ik als twintiger voor het eerst een bodega in Andalusië binnenstapte. Een koele hal met gewelfde plafonds, dikke stenen muren, en dat magische spel van licht en schaduw. Daar werd me duidelijk: een bodega is geen opslagruimte, het is een plek met karakter. En zoals bij elk goed huis, zegt de architectuur van een bodega meer dan je denkt.

Van stenen gewelven tot gerecycled beton

De klassieke Andalusische bodega is een schoolvoorbeeld van natuurlijke klimaatbeheersing. Muren van bijna een meter dik, kleine ramen op de juiste plek, witgekalkte gevels die het zonlicht weerkaatsen – het is allemaal functioneel én esthetisch. In Jerez bezocht ik ooit een bodega waar het binnen zelfs midden in augustus koel bleef zonder airco. Dat noem ik nou design met gezond verstand.

Maar ook moderne wijnhuizen begrijpen die les steeds beter. In de regio Valencia duiken steeds meer bodegas op die met gerecycled beton, zonnepanelen en slimme isolatie hun ecologische voetafdruk verkleinen, zonder in te leveren op uitstraling. Een van mijn favoriete voorbeelden is een wijnhuis net buiten Utiel dat eruitziet als een kunstgalerij, maar gebouwd is van strobalen en klei. Geen gimmick – gewoon slim bouwen met lokale materialen.

Wijnhuizen als visitekaartje van een regio

Wat me fascineert, is dat wijnarchitectuur vaak de brug vormt tussen traditie en toekomst. Je ziet het al van veraf: een boog van baksteen met verweerd hout betekent vaak ‘ouderwets vakmanschap’. Een kubusvormig gebouw met veel glas en staal? Grote kans dat je daar eco-wijnen of natuurlijke fermentatie vindt. Het gebouw communiceert, nog voor je een slok hebt geproefd.

Ook als je zelf geen wijn maakt, maar wel woont aan de Costa’s, kun je hier inspiratie uit halen. Een nis in je muur voor wijnflessen. Een buitenmuur die werkt als thermische buffer. Of simpelweg een patio die net zo uitnodigend is als een proefruimte. Wonen is tenslotte ook proeven – van ruimte, licht en sfeer.

Duurzaamheid zonder dogma

Sommige moderne bodegas zijn zo hyperminimalistisch dat ik spontaan zin krijg in een glas rode wijn met een korst brood, gewoon om het contrast wat menselijker te maken. Maar eerlijk is eerlijk: het idee dat een wijnhuis zowel esthetisch als ecologisch doordacht is, vind ik hoopgevend. We hoeven niet terug naar modder en leem (hoewel dat stiekem best charmant is), maar het idee dat schoonheid samengaat met duurzaamheid – dat mag wat mij betreft vaker doordruppelen in hoe we bouwen, wonen en drinken.

Bodega architectuur als inspiratiebron

In mijn eigen finca denk ik soms terug aan die bodega in Jerez. Ik heb geen gewelfde plafonds of druipende eiken vaten, maar ik heb wel een muur met oude wijnkisten en een venster dat precies op het westen ligt – perfect voor het licht van het gouden uur. Kleine dingen, grote sfeer.

Of je nu een nieuwe woning bouwt of een bestaand huis inricht: kijk eens met de ogen van een wijnmaker. Wat wil je bewaren? Wat wil je laten rijpen? Wat mag ademen? Wonen en wijn hebben meer met elkaar gemeen dan je denkt.

Dit verhaal is onderdeel van de The Sound Of The Costa Wijnmaand. De hele maand staan de verhalen van CostaLifestyle in het teken van wijn, in samenwerking met Grupo BonAmb.