Aliats: Vleugels, balans en de toekomst van duurzame wijn

Dit gastartikel van Juan Martínez Barberá vertelt het verhaal van Aliats – een project dat laat zien hoe duurzame wijn en vleermuizen hand in vleugel samenwerken aan een nieuwe balans tussen natuur en wijnbouw.

In oktober valt de avond vroeg over Fontanars dels Alforins, een uur landinwaarts van de Costa Blanca. De streek – vaak het Valenciaanse Toscane genoemd – staat bekend om haar glooiende landschappen en wijngaarden. Boven de rijen van Casa Corones trekken de eerste vleermuizen hun routes in de schemering. Geen Halloween-symbool, maar partners in het veld: stille, trefzekere bondgenoten in een wijnbouw die natuur niet als slogan behandelt, maar als uitgangspunt.

De kelder vlak voor het donker

Stap het oude huis van Casa Corones in Fontanars dels Alforins binnen en de luchthoudt een zachte rust vast: het soort stilte waardoor details oplichten—de nerf van een vat duig, de geur van gekneusde kruiden op de mouw van de wijnmaker, het zachte echoën van stappen op steen. Buiten tekent het laatste licht lange schaduwen over groenbemesters en gestapelde muurtjes. Hier begint het verhaal—niet in een lab of spreadsheet, maar in een landschap dat zichzelf in evenwicht brengt als je het toelaat.

Een vraag die het pad veranderde

Jaren geleden, toen Casa Corones zijn visie vormgaf, bleef één simpele vraag terugkomen: Hoe beschermen we de wijngaard mét de natuur, in plaats van ondanks haar? Het antwoord groeide uit tot een project dat vanzelfsprekend voelt zodra je het ziet: vleermuisbescherming als pijler van wijngaardgezondheid.

Het team ontwierp en plaatste nestkasten op strategische plekken, bracht vliegcorridors in kaart en begon kolonies te monitoren met dezelfde zorg als snoei of fermentatie. Het doel was niet om “wild” te gebruiken, maar om het uit te nodigen—om een mozaïek te herstellen waarin wijnstokken, houtwallen, insecten, bodemleven en nachtelijke hemel samenspelen in plaats van om het podium te strijden.

Waarom vleermuizen?

Omdat vleermuizen doen wat wij niet kunnen: ze draaien de nachtdienst met onopvallende efficiëntie. Ze jagen precies wanneer druivenplagen het actiefst zijn, waaronder de motten die trossen bedreigen in mediterrane wijngaarden. In plaats van behandelingen op te voeren, koos Casa Corones voor afschalen—steunen op een oeroud prooi-predator-evenwicht.

Sta bij schemer in de wijngaard en je voelt die logica. De eerste vleermuis flitst in eenwaas voorbij; dan nog één. Ze tekenen onzichtbare geometrie boven de rijen—eenchoreografie geschreven in eetlust en echolocatie. Tegen de ochtend heeft de wijngaardduizenden kleine ingrepen gekregen die jij niet hoefde te doen.

Van praktijk naar filosofie

Bij Casa Corones is dit geen zijproject. Het is operationele cultuur. Dezelfde ethos die de bladerwand stuurt—trossen natuurlijk beschaduwen in plaats van laat te oogsten om suikers na te jagen—stuurt ook het conserveringsplan. Minder ruis, meer luisteren. Minder input, meer ecosysteem-diensten. Gezondere bodems die water vasthouden wanneer de zomer bijt. Een wijngaard die beter een wijngaard kan zijn, omdat hij ookeen thuis is.

Dat woord—thuis—telt. Het team spreekt over vleermuizen met het respect dat je bewaart voor collega’s die problemen oplossen die jij niet kunt. Ze controleren kastenna stormen, volgen seizoensbewegingen en leggen het project uit aan bezoekers die met zakken vol mythes komen en met een andere blik vertrekken.

Verhaal op een etiket: Aliats

Sommige verhalen verdienen een etiket. Aliats—“bondgenoten”—laat de wijn het idee voorbij de perceelgrenzen dragen. Geen gimmick, geen thema-cuvée, maar een belofte op glas: wie Aliats opent, opent een gesprek tussen wijnstok en lucht, tussen boer en stille wachters daarboven.

Aliats Blanco viert mediterrane helderheid—citrus en bloesem, een draad van venkel en een zilte lijn die je terug naar het glas trekt. Aliats Tinto beweegt met donker fruit en fijne kruidigheid—een rode wijn die van een tafel én een verhaal houdt. Beide worden gevormd door hetzelfde geduldige uitgangspunt: laat de plek spreken en bescherm het koor dat haar laat zingen.

Oktober, teruggeclaimd

Halloween houdt van een silhouet. Maar Casa Corones gebruikt oktober om de vleermuis te herdefiniëren—niet als rekwisiet van bijgeloof, maar als tekenvan herstelde balans. De boodschap reist goed langs de Costas: duurzaamheid is geen seizoenskostuum; het is een ambacht. Steeds opnieuw kies je voor landbouw die meeloopt met ritmes die al werken.

Daarom gaan de poorten open voor nieuwsgierigen. Avondwandelingen worden ecologielessen. Een hand wijst naar kasten in dennen, naar heggen die op het middaguur gonzen, naar bodems die na regen levend ruiken. Mythen rafelen los. Kinderen staren naar de lucht en vergeten te knipperen. Je voelt hoe de ruimte verandert wanneer mensen beseffen dat “biologisch” geen label is dat je print—maar een relatie die je onderhoudt.

De mensen achter de praktijk

Achter elk project klopt een menselijk hart. Een wijngaardwerker die zich het eerste seizoen herinnert waarin de kasten omhooggingen. Een kelderhand die grapt dat de beste assistenten om schemering inklokken. De viticulteur die een uur kan praten over de poëzie van groenbemesters en daarna de spreadsheet toont die het onderbouwt.

Vraag wat succes betekent en je krijgt geen getal over opbrengst. Je hoort over ochtenden na zomerstormen, wanneer de kasten standhielden. Over eenrondleiding waar een scepticus een pleitbezorger werd. Over de eerste keer dat een gast het woord bondgenoot gebruikte zonder hint.

Wat er in het glas verandert

Voor wie hunkert naar een proefnota: focus. Wijnen uit gezonde systemen bewegen doelgericht; de afdronk is helder, niets schreeuwt, de wijn herinnert waar hij vandaan komt. Je voelt het eerder als textuur dan als smaak—een rust die fruit, kruid en steenlaat samengaan zonder te dringen.

Dat is de paradox: hoe meer de wijngaard een levende gemeenschap wordt, hoe eigen de wijn smaakt. Niet generiek “mediterrane stijl”, maar déze vallei, déze terras, déze conversatie tussen dag en nacht.

Een model voor de Costas

De les reist. Aan de Costa Blanca en de Costa del Sol worstelen telers met dezelfde dubbele druk van klimaat en verwachting. Casa Corones biedt een repliceerbaar blauwdruk: investeer in habitat, meet impact, deel het verhaal en laat je wijn de boodschapper zijn. Het draait niet om perfectie, maar om richting—praktijken kiezen die morgen makkelijker maken, niet moeilijker.

De belofte van Aliats

Aliats begon als een naam voor een partnerschap. Het is een commitment geworden. Met elke release verdiept Casa Corones het werk: meer monitoring, betere plaatsing, rijkere uitleg voor bezoekers, sterkere banden met scholen en buren. De wijn is het zichtbare topje; het echte project is vooral nacht en geduld.

En daarin schuilt de stille revolutie. Duurzaamheid is niet langer een claim die je verdedigt, maar een gemeenschap waar je bij hoort—vleermuizen inbegrepen.

De stilte keert terug

Als de laatste bezoekers vertrekken en de nacht haar koele hand over de wijngaard legt, ademt het huis uit. In de kelder mompelt een vergisting zacht. Buiten trekt de eerstevleermuis een nette boog over de rijen en verdwijnt in het donker als een zin die eindelijk haar werkwoord vindt. Ergens in die beweging ligt de toekomst die Casa Corones bouwt: wijn die onthoudt dat hij deel is van een levende plek.

Hef het glas op de nacht. En luister, als je Aliats proeft, even naar het ritselen.

Extra alinea over Juan